„Maść, którą robiliśmy z dziadkiem… czyli o propolisie, pszczołach i domowym lekarstwie”

Usiądź, dziecko. Zaparz sobie rumianku, owiń się chustą i posłuchaj. Opowiem Ci dziś o maści, którą robiliśmy kiedyś z dziadkiem – w zimowe wieczory, gdy wiatr huczał w kominie, a śnieg skrzypiał pod zamszowymi butami. To była maść z propolisu – prosta, a taka, co potrafiła uleczyć więcej, niż niejeden syrop z apteki.

Z ulowego szeptu bierze się lekarstwo – żywiczny dar pszczół, co rany zamyka szybciej niż czas.

Co to takiego ten propolis?

Pszczoły nie tylko miód noszą. Gdy liście opadają z drzew, a świat zamiera przed zimą, one zbierają żywice z pąków i kory. Mieszają je z własnymi enzymami, tworząc propolis – kleistą, złotobrązową substancję, którą zaklejają szpary w ulu. Dla nich to tarcza – dla nas: naturalny lek.

Działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przyspiesza gojenie ran. Kiedyś mawiało się: „Tam, gdzie pszczoła dotknie, tam nie wejdzie choroba.” I coś w tym było, bo nikt nie chodził wtedy z witaminami w kieszeni – a ludzie zdrowi byli, uśmiechnięci i rumiani.

Pszczoły znają sekret zachowania życia – wystarczy nie przeszkadzać im zbyt wiele i uczyć się cicho.

Domowa maść propolisowa – receptura babcina

Zanim Ci podam przepis, wiedz jedno: nie potrzebujesz laboratorium, jedynie czyste ręce, dobre serce i odrobinę cierpliwości. Takie właśnie były nasze domowe lekarstwa.

Składniki na maść propolisową:

• 20 g naturalnego wosku pszczelego (najlepiej od pszczelarza)

• 50 ml oleju kokosowego lub oliwy z oliwek

• 1 łyżeczka (ok. 5 g) ekstraktu z propolisu (10–20%) – możesz kupić gotowy lub zrobić samodzielnie

• Opcjonalnie: kilka kropli olejku lawendowego lub z drzewa herbacianego

  
  

Sposób przygotowania:

1. Rozpuść wosk i olej w garnuszku lub kąpieli wodnej powoli podgrzej olej kokosowy i dodaj do niego starty (lub pocięty) wosk pszczeli. Mieszaj drewnianą łyżeczką, aż wszystko się rozpuści.

2. Dodaj propolis gdy masa lekko przestygnie, dodaj ekstrakt z propolisu. Nie rób tego przy wysokiej temperaturze – straci swoje właściwości. Mieszaj spokojnie, jakbyś warzyła miksturę na dobry sen.

3. Gotową maść wlej do wyparzonego szklanego słoiczka. Zakręć, gdy wystygnie. Trzymaj w chłodnym, ciemnym miejscu. Wytrzyma nawet kilka miesięcy.

   

   Najlepsza maść powstaje w ciszy – gdy nie spieszy się ręka, a intencja jest czysta.

Do czego używać?

Oj, do wielu rzeczy… Gdy ręce popękają od zimna, gdy ugryzie komar, gdy pojawi się zadrapanie, opryszczka albo drobna ranka – ta maść pomoże. Smaruj cienką warstwą, nie trzeba jej wiele.

Dawniej kobiety nosiły ją w małym pudełeczku w kieszeni fartucha. „Na wszelki wypadek”, mówiła babcia, a potem dotykała dłoni dziecka z taką troską, że i bez maści już było lepiej.

Maść to nie tylko receptura. To pamięć domu, gdzie kobiety leczyły zanim mówiły.

Z pamiętnika prababci...

„Na jesieni, kiedy powietrze robi się cięższe, a serce tęskni do słońca, wyjmuję z kredensu słoiczek z maścią. Ma zapach pszczół, łąki i lata. Wystarczy odrobina, by poczuć znów ciepło rąk dziadka, który mi ją kiedyś zrobił.”

Tak pisała prababcia w zeszycie z przepisami i modlitwami. Zeszyt pożółkły, z kropką po mleku na rogach i zapachem goździków w kartkach. Nie potrzebowała laboratoriów – wystarczały jej oczy, które widziały dobro i ręce, które umiały je podać.

Nie wszystko, co leczy, musi pachnieć apteką. Czasem pachnie goździkiem, miodem i troską.

Kilka babcinych porad:

• Nie śpiesz się. Rób maść przy spokojnej muzyce lub w ciszy – niech to będzie rytuał.

• Używaj starych słoiczków. Takich po marmoladzie lub dżemie. Nie wyrzucaj tego, co jeszcze ma duszę.

• Podaruj komuś w prezencie. Zawiń w lnianą serwetkę, napisz etykietkę ręcznie. Dziś takie gesty leczą bardziej niż słowa.

  

  Zanim przyszły buteleczki ze szkła i aptekarskie etykiety, była lniana serwetka, drewniana łyżka i matczyna ręka nad garnkiem.

Wśród zapisków prababci obok receptury na domową maść, warto dziś dopisać też parę wskazówek z naszych czasów. W sklepach z kosmetykami można odnaleźć małe słoiczki z balsamami, których formuła oparta jest na naturalnym wosku pszczelim – często wzbogacone o oleje i witaminę E, idealne na spierzchnięte usta i skórę dłoni. Istnieją też całe serie inspirowane dawną pielęgnacją, gdzie miód stanowi główny składnik – znajdziemy w nich kremy, mydła, peelingi i odżywki o ciepłym zapachu i właściwościach odżywczych. To takie współczesne echo dawnych rytuałów – dla tych, którzy szukają prostoty, bliskości z naturą i zapachu, który przypomina kredens babci, a nie półkę w drogerii.

• naturalny balsam ochronny do ust i skóry z woskiem pszczelim

• nawilżający krem do rąk i ciała z ekstraktem z miodu

• odżywczy krem do rąk z mlekiem i miodem

• maska do włosów z miodem i proteinami mlecznymi

• szampon z odżywczym kompleksem miodowym

• odżywka do włosów z miodem i mlekiem

  
  

W słoiczku z miodową maścią więcej jest łagodności niż w aptecznej fiolce – bo to, co pszczoła zebrała z kwiatów, leczy z czułością, nie z przymusem.

Nie wszystko, co dobre, musi być skomplikowane. Maść z propolisu to dowód, że najprostsze rzeczy często działają najskuteczniej. Nie kosztuje wiele, ale jej wartość — jak mówiły kobiety z dawnych lat — nie da się przeliczyć na złotówki.

Zrób ją, dziecko. Nie tylko po to, by mieć lekarstwo pod ręką — ale po to, by poczuć, jak to jest robić coś, co robiło się od pokoleń. Powoli, z miłością, z szacunkiem dla pszczół, natury i własnego ciała.

Dziękuję, że zajrzałaś do mojej domowej apteczki. Jeśli ten wpis był dla Ciebie jak ciepła herbata u babci – zostaw ślad. Możesz odwiedzić też mój sklep na Etsy, gdzie znajdziesz więcej takich opowieści, albo zajrzeć na Instagram, gdzie codziennie szepczę coś z serca.